Ölçü: Ahengi sağlamak,  şiire belli bir düzen vermek için şiirlerde çeşitli ölçüler kullanılır. Türk edebiyatında hece ve aruz ölçüolmak üzere iki çeşit ölçü kullanılmıştır.

a- Hece ölçüsüŞiirdeki tüm dizelerin hecelerinin sayısının eşit olması esası-na dayanır.

  1. Hece ölçüsü Türklerin bulduğu bir ölçüdür.
  2. Bilinen en eski Türk şiirlerinde de bu ölçü kullanılmıştır.
  3. 7’li, 8’li, 11’li hece ölçüsü kalıpları en çok kullanılan kaplardır.
Durak: Ölçü kalıpları içerisindeki durma yeridir. Hece ölçü-sünde duraklar sözcükleri bölmez.

b- Aruz ölçüsü: Dizelerdeki hecelerin açıklık kapalılık esasına bağlı olan bir ölçü sistemidir. Sonu ünlü ile biten heceler ‘’açık’’, sonu ünsüzle biten heceler de ‘’kapalı’’ hece olarak adlandırılır. Ayrıca uzun ünlülü heceler ile dize sonundaki heceler daima kapalı kabul edilir. Aruz ölçüsünde duraklar sözcükleri bölebilir.

O be nim mil / le ti min yıl / dı zı dır par / la ya cak
Fe i    la   tün /Fe i  la  tün/ Fe i   la tün  / Fe  i   tün

Aruz vezninde hecelerin kısalığı ve uzunluğu esas olduğu için bazı Türkçe kelimeler kısa olduğu halde vezin gereği uzun okunur; buna imale denir. İmale kısa heceyi uzun yapar. Arapça ve Farsça kelimelerdeki bazı uzun seslerin vezin gereği kısa okunmasına da zihaf denir. Sessiz bir harfle biten kelime vezin gereği açık olması gerekirse, kendinden sonra sesli ile başlayan bir hece varsa birinci kelimenin sonundaki harf, ikinci kelimenin ilk hecesine ulanır. Buna ulama denir. Ulama kapalı heceyi açık yapar.

c- Serbest Ölçü: Herhangi bir sisteme bağlı olmayan ölçüdür.19.yüzyıl sonla-rından itibaren edebiyatımıza girmiştir.


Şiirlerde Ölçüler Nelerdir ?
Ölçü Nedir ?
Hece Ölçüsü Nedir ?
Aruz Ölçüsü Nedir ?
Serbest Ölçü Nedir ?

Diğer gönderilerimize de bakmayı unutmayın Güzel Sanatlar İçinde Edebiyatın Yeri Nedir ?

Bir Yorum Gönder

أحدث أقدم